بيماري آرتریت روماتوئید معمولا باعث ابتلاي مفاصل هر دو طرف بدن در يك زمان ميشود. البته اين گرفتاري ممكن است، شروع تدريجي داشته باشد و معمولا از مفاصل دستها شروع و سپس ساير مفاصل درگير شود. این بیماری گاهی قبل از ابتلای واضح مفصلی، بصورت بی سر و صدا بوده و ابتدا با خستگی، بی اشتهایی، ضعف عمومی و نشانه های مبهم عضلانی اسکلتی آغاز می شود. این مرحله مقدماتی ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد و بیماران بدون تشخیص مراجعات متعدد پزشکی داشته باشند. با شيوع كمتر بيماري آرتریت روماتوئيد، ممكن است در سیر بيماري باعث درگيري ساير اعضاء بدن مانند چشم ها، ريه ها، قلب، اعصاب و عروق خوني شود.
شدت درد مفصلی در این بیماران بیشتر در زمان استراحت است، به نحوی که حتی شب ها بیماران را از خواب بیدار می کند. این درد بر خلاف درد بیماران مبتلا به آرتروز یا آسیب دیسک است که با حرکت و فعالیت دردشان بیشتر میشود.
احساس خشكي در مفاصل بدنبال استراحت ممكن است در بعضي از بيماري ها دیده شود مثلا در بيماري آرتروز پيشرفته در مفاصل مبتلا، خشكي به دنبال استراحت وجود دارد وليكن معمولا در طي كمتر از نيم ساعت برطرف ميشود. در بيماري آرتریت روماتوئيد به دنبال استراحت و يا نشستن طولاني، بيمار ممكن است حداقل به مدت يكساعت و يا گاهی ساعت ها احساس خشكي در مفاصل مبتلا داشته باشد، به طوريكه جهت انجام كار ناچار به حرکت دادن مفصل یا گرم كردن مفصل با هواي گرم و يا آب گرم می شود.
بایستی توجه نمود هرچه میزان خشکی بدنبال استراحت بیشتر باشد می تواند حاکی از شدت بیماری باشد.
در شروع بيماري و يا در حالتي كه بيماري فعال است بيماران ممكن است شكايات ديگري داشته باشند مانند:
· احساس خستگي مداوم (مخصوصا بعد از استراحت)
· كاهش اشتها و كاهش وزن
· تب خفيف
· احساس سوزش و يا گزگز در دست ها
بایستی دقت شود در صورت وجود تب بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد و یا شدید بودن کاهش اشتها و وزن بایستی به فکر وجود مشکل همزمان دیگر مانند بیماری های عفونی و یا خونی باشیم.
کیفیت زندگی در بیماران آرتریت روماتوئیدی:
آيا بيماری های روماتیسمی باعث كاهش كيفيت در زندگی روزمره می شود؟
ادامه در صفحه ۲
ادامه از صفحه ۱
آيا تغييرات آب و هوايي تاثيري بر روي بيماري آرتریت روماتوئیدی دارد؟
بعضي از بيماران ذكر ميكنند كه تغييرات ناگهاني در آب و هوا باعث تشديد شكايات مفصلي آنها ميشود. در حال حاضر اگرچه شواهد علمي مبتني بر تشديد و يا تخفيف يا اثر طولاني مدت بيماري در يك آب و هواي خاص و يا مهاجرت به يك مكان جديد با يك آب و هواي متفاوت در بيماران روماتیسمی وجود ندارد، اما اغلب بيماران احساس بهبودي و راحت بودن در آب و هواي گرم و خشك ميكنند، البته اين به معني بهبودي بيماري و تغییر ميزان مصرف داروها نيست.
استفاده از کولر آبی و گازی، بسته به تمایل بیمار است و اثری بر سیر بیماری ندارد.
آب و هوای مرطوب می تواند سبب احساس افزایش درد، و نه تشدید سیر بیماری شود. در سرما و مناطق سردسیر، تغییری در شیوع بیماری روماتیسم دیده نشده است. استحمام در بیماران روماتیسمی، منعی ندارد.
اقدامات پیشگیرانه در جهت ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئیدی:
به دلیل اينكه هيچ علت قطعي در ايجاد بيماري روماتیسم شناخته نشده، تاكنون هيچ روش مشخصی جهت جلوگيري از ابتلاي به این بيماري وجود ندارد. اگرچه اين نگراني در هركس، به خصوص در اقوام نزدیک بيمار جهت ابتلا به بيماري وجود دارد، وليكن تاكنون تاثیر هيچ دارو و يا اصلاح روش زندگي (مانند پرهيز از قرارگیری مفاصل در معرض سرما و رطوبت و...) و يا استفاده از مواد غذايي خاصي جهت اقدام پيشگيرانه به اثبات نرسیده است.
حتي بعضي از ويروسها و باكتريها به طور احتمالي به عنوان عامل شروع اختلال سیستم ايمني مطرح هستند، اما نشان داده شده كه تماس با اين عوامل نميتواند به تنهایی باعث ايجاد خطر جدی ابتلاي به بيماري باشد.
اين بيماري اگرچه ممكن است در اقوام بیمار شیوع بالاتری داشته باشد وليكن به هيچ وجه مسري نبوده و از فرد مبتلا به فرد سالم دیگر منتقل نمیگردد. تنها عامل مطرح شده كه ميتواند باعث شروع بيماري شود و ارتباط روشن و اثبات شده ای با ایجاد بیماری دارد؛ مصرف سيگار است كه قوياً به همه توصیه به ترك آن ميشود.
پوکی استخوان در بیماران آرتریت روماتوئیدی:
پوکی استخوان در بیماران روماتیسمی به علت فعالیت بیماری التهابی و نیز مصرف بعضی از داروهای ضد روماتیسمی مانند و پوکی استخوان یکی از علل ناتوانی در این بیماران میباشد.
در این بیماران ضروری است جهت بررسی پایه ای و نیز شناخت زودرس پوکی استخوان، در اوائل شروع درمان و نیز بطور دوره ای تحت بررسی سنجش تراکم استخوان (دانسیتومتری) قرار گیرند.
بایستی توجه داشت که اگرچه داروهای مورد استفاده در بیماری روماتیسم ممکن است دارای عوارض مختلفی باشند، و لیکن داروهایی که توسط متخصص روماتولوژی تجویز می شوند جهت کنترل بیماری است و منافع آن به مراتب بیشتر از عوارض داروهاست و عوارض بیماری به مراتب بسیار بیشتر از عوارض احتمالی داروهاست و پزشک شما تلاش دارد در اولین فرصت نسبت به تعدیل داروهای با عارضه بیشتر، اقدام نماید.
توصیه های لازم جهت پیشگیری از بیماری پوکی استخوان در بيماري آرتریت روماتوئید چیست؟
در بیماران روماتیسمی پوکی استخوان با دلائل فوق شایع است، لذا توجه به نکات ذیل در پیشگیری و درمان آن ضروری است:
الف) با درمان های مناسب باید بیماری روماتیسم کنترل شود.
ب) بیماران تحت درمان دارویی کلسیم، ویتامین D و تغذیه مناسب قرار گیرند.
ج) در صورت نیاز بیماران تحت درمان زودرس داروهای پوکی استخوان قرار گیرند.
د) بیماران روزانه بطور منظم ورزش های مناسب مانند پیاده روی با نظر پزشک، داشته باشند.
ادامه در صفحه ۳
ادامه از صفحه ۲
مسکن های حاوی مواد مخدر در درمان بیماری آرتریت روماتوئید:
استفاده از مسکن های اپیوئیدی (حاوی مواد مخدر) برای درمان استئو آرتریت (Osteoarthritis) گسترش پیدا کرده است. اما بهبود واقعی درد استئو آرتریتی که به NSAID ها پاسخ نداده است، تنها با اپیوئیدهای قوی گزارش شده است (یعنی اکسی مورفین، اکسی کدون، اکسی ترکس، فنتانیل و سولفات مورفین). این کاربرد تنها برای موارد استثنا نگهداشته می شود. مثلا در مواردی که بیماران منتظر انجام جراحی برنامه ریزی شده هستند و درصد بالایی از بیماران (بیش از ۳۰ درصد) به دلیل تهوع، یبوست، سرگیجه، خواب آلودگی و استفراغ مجبور به قطع این نوع درمان می شوند. اثربخشی اپیوئیدهای ضعیف تر (ترامادول یا کدئین) در کارآزمایی های بلند مدت مورد ارزیابی قرار نگرفته است. ترکیب استامینوفن کدئین نسبت به استامینوفن تنها برتری اندک (۵%) اما از نظر آماری قابل توجهی داشته (۵%<p)، اما با عوارض جانبی بیشتری همراه بوده است. در غیاب شواهدی قانع کنندهبرای استفاده ایمن و موثر از این داروها، نگرانی در مورد خطر وابستگی یا اعتیاد به مخدرها بر تجویز این دسته داروها تاثیر می گذارد.
آیا مکمل های غذایی در درمان استئوآرتریت توصیه می شوند؟
گاهی بیماران از گروهی از داروهای آهسته اثر موثر بر علایم استئو آرتریت استفاده می کنند، یعنی گلوکوز آمین سولفات (Glucosamine Sulfate) کندرویتین سولفات (Chondroitin Sulfate) اسید هیالورونیک (Hyaluronic Asid) و کمتر از آنها دانه سویا، آووکادو و پیاسکلیدین (Piascledine) و دیاسرین (Diacerine). کارآزمایی های بالینی با گلوکوز آمین سولفات، به شدت مورد مناقشه هستند و نگرانی هایی درمورد سوگیری این مطالعات، ناهمگونی پیامدها و میزان اثر آنها وجود دارد. اغلب مطالعات منتشر شده نشان می دهد که گلوکوز آمین سولفات تاثیر مثبتی بر درد دارد که میزان این تاثیر از ۰/۳ تا ۰/۸۷ متغیر است، اما تاثیر بر عملکرد بیماران ندارد و تاثیر آن بر اصلاح ساختار مفصلی هم مورد بحث است. اینکه تا چه حد گلوکوز آمین سولفات در استئو آرتریت موثر باشد، هنوز مورد تردید است. در ایالات متحده، گلوکوز آمین هیدروکلرید به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته، اما تاثیر مثبتی گزارش نشده است. شواهد کمتر و همچنان مورد مناقشه ای نیز در مورد اثر بخشی کندرویتین سولفات بر درد و عملکرد بیماران وجود دارد. دانه سویا آووکادو برای درمان استئو آرتریت زانو و لگن مورد بررسی قرار گرفته است امام نه برای دست. این درمان برای کاهش درد و بهبود عملکرد در بیماران مبتلا به استئو آرتریت لگن موثر تر بوده است تا درمورد زانو (میزان تاثیر ۰/۷۶ – ۰/۰۱). دانه های سویا آووکادو در برخی مناطق جهان، به کار گرفته شده اند، اما در برخی نقاط دیگر ناشناخته اند. دیاسرین، علائم را در بیماران مبتلا به استئو آرتریت به کندی اما به طور پایدار بهبود بخشیده است (میزان تاثیر بر درد ۰/۲۴ با فاصله اطمینان ۹۵% : ۰/۳۹ – ۰/۰۸)
عموما بيماران روماتیسمی به علت ترس از بيماري و نگراني از محدوديت حركتي در مفاصل، دچار اضطراب هستند. اگرچه دلائلي مبني بر تاثير مستقيم استرس و نگراني در ايجاد درد به طور مستند در دسترس نیست، اما به طور غیرمستقیم علائم اين بيماران را افزايش داده و سطح احساس درد را نیز تغيير می دهد.
راه هاي مقابله با استرس در بيماران مبتلا به روماتیسم به طور خلاصه عبارتند از:
¨ تنظيم خواب و استراحت مناسب
¨ برنامههاي ورزشي و تمرينات مناسب
¨ افزايش تدريجي اطلاعات در خصوص بيماري و مشكلات مربوطه، از طريق تيم پزشكي و استفاده از راههاي مناسب ديگر (از طریق جزوات آموزشي و...)
¨ پذيرش، عدم انكار و تحمل واقعيتهاي بيماري
¨ يادگيري راههاي راحت بودن و لذت بردن از زندگي
¨ عدم سختگيري در اجراي برنامههاي درماني و كاري روزمره
¨ بالا بردن ميزان اطلاعات خانواده در خصوص ويژگيهاي جسمي و رواني اين بيماري و چگونگي حمايت از اين بيماران توسط افراد خانواده
¨ آموزش و بالا بردن تواناييهاي شخصي در انجام كارهاي جسمي روزانه
¨ ارتباط مناسب با اعضای تيم پزشكي (روماتولوژيست، روانشناس، طب فيزيكي و…)
ادامه در صفحه ۴
ادامه از صفحه ۳
ابتلای قلبی و عروقی در بیماران آرتریت روماتوئید:
بیماری های عروقی در بیماران مزمن آرتریت روماتوئیدی به طور شایع وجود دارد که جدا از عوامل خطرساز همراه، مانند افزایش فشارخون، دیابت، مصرف سیگار و چربی خون بالا، می تواند ناشی از فعال بودن بیماری یا مصرف بعضی از داروها باشد.
لذا ضروری است عوامل خطرساز بیماری عروقی همراه بطور منظم کنترل شده و بیماری با درمان های مناسب کنترل شود. در این صورت می توان بطور جدی حوادث عروقی را در این بیماران کاهش داد.
بیماری آرتریت روماتوئید و امید به آینده:
بیماران عزیر روماتیسمی بر این مسئله واقفند که بیماری روماتیسم یک بیماری مزمن با دوره درمان طولانی است و این مسئله ایجاب می کند که بیمار علاوه بر درمان های دارویی با حفظ روحیه و رعایت نکات زیر به روند بهبودی خود کمک کند:
بیماری های عروقی در بیماران مزمن آرتریت روماتوئیدی به طور شایع وجود دارد که جدا از عوامل خطرساز همراه، مانند افزایش فشارخون، دیابت، مصرف سیگار و چربی خون بالا، می تواند ناشی از فعال بودن بیماری یا مصرف بعضی از داروها باشد.
لذا ضروری است عوامل خطرساز بیماری عروقی همراه بطور منظم کنترل شده و بیماری با درمان های مناسب کنترل شود. در این صورت می توان بطور جدی حوادث عروقی را در این بیماران کاهش داد.
با بیماری روماتیسم کنار بیایید:
تنها شما نيستيد كه مبتلا به روماتیسم ميباشيد. درهرحال بايد زندگيكردن با روماتیسم را ياد بگيريد. اگر شما بيماري را قبول كرديد با رعايت موارد زير ميتوانيد عليرغم داشتن روماتیسم، فعال باقي بمانيد و زندگي بهتري داشته باشيد:
۱- يك پزشك متخصص را انتخاب و دستورات او را دنبال كنيد و بدانيد تشخيص سريع بيماري راه اصلي موفقيت روشهاي درماني است.
۲- از فشارآوردن بيش از حد بر مفاصل مبتلا اجتناب كنيد.
۳- به اندازه كافي برنامه خواب و استراحت داشته باشيد.
۴- به هيچ عنوان به حرف افرادي كه ميگويند بيماري را درمان قطعي ميكنند گوش ندهيد.
۵- از التهاب مفاصل و بيماري نترسيد ، زيرا اين بيماري قابل كنترل است.
۶- داروهاي تجويز شده را با مقادير تعيين شده دقيقاً مصرف كنيد و به هيچ عنوان خودسرانه مقادير داروها را تغيير ندهيد.
۷- بيش از پيش راجع به بيماري خود اطلاعات كسب كنيد.
امیدواری به آینده
در چند دهه گذشته تحقيقات انجام شده اطلاعات زيادي درخصوص علت و ميزان تأثير عوامل ژنتيك و بيولوژي مولكولي و سلولي در اختيار ما گذاشته است. دانشمندان با دنبالكردن اين تحقيقات درصدد پيادهكردن چگونگي درمان واقعي، پيشگيري و حتي واكسيناسيون بيماري هستند. اكنون در مقايسه با 20 سال گذشته پيشرفتهاي زيادي در زمينه درك علت بيماري، درمان بيماري و راههاي بهتر زندگيكردن اين بيماران به وجود آمده است. همين اميدواري براي فردا نيز هستن كه محققين و دانشمندان با ادامه تحقيقات خود بتوانند راههايي براي غلبه بر بيماري و كنترل آن قبل از تخريب مفاصل پيدا كنند.ی
کتاب آرتریت روماتوئید و بیماران
- تاثیر بیماری های روماتیسمی بر روابط جنسی
- چرا زنان بیشتر مستعد آرتریت هستند؟
- آرتریت روماتوئد از شایعترین علل معلولیتهای جسمی
- چرا چاق میشویم؟ چگونه لاغر شویم
- ورزش دست برای مبتلایان به آرتریت
- آرتریت روماتوئید و عاقبت آن
- تاثیر یائسگی بر بیماری روماتیسم
- گرما و سرما درمانی راهی برای تسکین دردهای روماتیسمی
- لطفا داروی خود را قطع نکنید!!
- نقش سیستم ایمنی بدن در بیماری های روماتیسمی
- تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید
- افسردگی و اضطراب در بیماران روماتیسمی
- تغذیه در بیماران روماتیسمی با ابتلای مفاصل
- روماتیسم در بارداری و شیردهی
- كشيدن مايع از مفصل متورم، چقدر ضرورت دارد؟