با افزایش سن از جرم استخوان‌های بدن کاسته می‌شود که منجر به پوکی استخوان خواهد شد. این روند در زنان پس از دوران یائسگی دیده می‌شود که به دلیل تغییرات در هرمون‌های بدن است.

محققان آلمانی با بررسی دو گروه از زنان دریافتند که ورزش به خصوص همراه با انقباض سریع ماهیچه‌ها باعث کند شدن روند پوکی استخوان می‌شود.

با پیر شدن بدن از حجم ماهیچه‌ها و جرم استخوان‌ها کاسته می‌شود. این پدیده هم در زنان و هم در مردان اتفاق می‌افتد، با این وجود، برای زنان پس از یائسگی ، کاهش جرم استخوان منجر به پوکی استخوان می‌شود. پوکی استخوان،‌ کاهش بیش از حد جرم استخوان‌ها است که باعث ضعف اسکلت بدن و بالا رفتن احتمال شکستگی می‌شود. (بیشتر شکستگی لگن در زنان). انجام فعالیت فیزیکی و ورزشی باعث افزایش جرم ماهیچه‌ها و استخوان‌ها می شود.

در مورد افراد سالمند، انجام ورزش علاوه بر افزایش جرم ماهیچه و استخوان باعث نگه داری ماهیچه و استخوان نیز می‌شود. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که جرم استخوان به فعالیت فیزیکی مربوط است، به خصوص ورزش‌هایی که باعث تحریک ماهیچه‌ها می‌شود.قدرتی که به استخوان‌ها وارد می‌شود، سرعت این قدرت‌های وارده، فرکانس و گستردگی آنها، پارامترهایی هستند که بر روی جرم استخوان‌ها تاثیر گذارند.

گروهی از محققان آلمانی در یک تحقیق بر روی دو گروه از زنان در دوران پس از یائسگی ، تاثیرات سرعت قدرت وارده بر سیستم‌ اسکلتی بدن آنها را بررسی کردند. در این تحقیق ۳۵ زن در دوران پس از یائسگی مورد بررسی قرار گرفتند. همه این زنان در مطالعات مشابهی که سه سال پیش انجام شده بود، شرکت داشتند.

مدت این مطالعات ۱۲ ماه بود. این افراد در دو گروه برنامه ورزشی خاص خود را انجام دادند. یکی گروه قدرت دیگری گروه توانایی بودند. برنامه هفتگی ورزش آنها بدین شکل بود.

- دو جلسه پرورش اندام:

در این جلسه ورزش آنها ۲۰ دقیقه بدن خود را گرم می‌کردند، سپس بر روی دستگاه‌ها ماهیچه‌های اصلی بدن را ورزش می‌دادند. ۱۲ هفته‌ این ورزش‌ها با شدت زیاد و با بازده ۷۰ تا ۹۰ درصد انجام شد و پنج هفته‌ با شدت کم و با بازده ۵۰ درصد صورت گرفت. تفاوت این روند در دو گروه تنها بر روی سرعت انجام این ورزش‌ها بود:

* گروه قدرت‌ = در چهار ثانیه انقباض و چهار ثانیه انبساط انجام دادند.

* گروه توانایی= انقباض را به صورت بسیار سریع و انبساط را چهار ثانیه ای انجام دادند.

* یک جلسه ژیمناستیک (حدود ۶۰ دقیقه): هدف این جلسات بالا بردن هماهنگی، انعطاف پذیری و استقامت بدن بود

* یک جلسه ورزشی در خانه: (حدود ۲۵ دقیقه) = جلسه شامل ورزش با کش، طناب، تیراندازی و ورزش‌های ایزومتریک بود.

بعد از شش ماه ورزش ۱۸ زن از گروه قدرت و ۱۸ زن از گروه توانایی مورد آزمایش قرار گرفتند. این تست شش بار با بازده ۷۵ درصد و با در نظر گرفتن سرعت هر گروه انجام شد.

برای اندازه گیری قدرت در زمان از صفحه‌های نرم‌افزار قدرت استفاده کردند. بدین وسیله محققان میزان قدرت، رابطه درصدی بین بیشینه و کمینه در هر تکرار و نرخ گسترش این قدرت (میزان قدرت در ثانیه) را بررسی کردند.

هر نفر در طول مدت مطالعات از کلسیم و ویتامین D استفاده کرد که میزان مصرف روزانه آنها ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم و ۵۰۰ واحد ویتامین D بود. رژیم غذایی این افراد کنترل شده بود. همه شرکت کنندگان در ابتدای مطالعات و ۱۲ ماه پس از آن آزمایش شدند . این آزمایش‌ها عبارتند از: ارتفاع،‌ جرم بدن، جرم چربی، میزان آب در بدن، میزان جرم استخوانی در ناحیه ستون فقرات، لگن و مچ دست و بیشینه قدرت در حین ورزش‌ ها. محققان این نتایج را در دو گروه با هم مقایسه کردند تا تاثیر هر دو نوع ورزش را بر جرم استخوان مشاهده کنند.

در بین این ۵۳ نفر، ۱۱ نفر از نتایج مفید این ورزش‌ها مستثنی بودند، دلیل این قضیه بیماری یا آسیب دیدگی‌ بود. در ابتدای آزمایش هیچ تفاوتی از همه نظر بین دو گروه نبود.

 

با در نظر گرفتن تاثیرات ورزش‌ها بر پارامترهای پوکی استخوان می‌توان گفت که زنان گروه توانایی نتایج بهتری نسبت به زنان گروه قدرت گرفتند و بیشتر این نتایج در ناحیه ستون فقرات و لگن بود. در واقع، جرم استخوان گروه توانایی در طول مدت مطالعات در ناحیه ستون فقرات و لگن نگه داشته شد، اما در گروه قدرت در این دو ناحیه کاهش جرم استخوان مشاهده شد. تفاوت در سرعت انجام قسمت انقباض سریع باعث اختلاف در پارامترهای مختلف شد.

ورزش همراه با انقباض سریع باعث نگه داشتن جرم استخوان در زنان پس از دوران یائسگی می‌شود. با این وجود، ورزش با این شکل فنی با استفاده از دستگاه یکی از مشکلات افراد مسن است، زیرا ورزش همراه با انقباض سریع نیاز به قدرت در ناحیه تاندون‌ها و مفاصل دارد. برای بررسی این مشکل، محققان پرسشنامه‌هایی را درباره درد، بین این افراد پخش کردند.

شدت و میزان تکرار درد در بین افراد این دو گروه تفاوتی نداشت. حتی بعد از یک سال، درد در ناحیه مفاصل اصلی کاهش پیدا کرد. همچنین تغییر ورزش‌ها از ۱۲ هفته‌ ورزش با شدت به پنج هفته‌ ورزش با شدت کم باعث شد که خستگی ماهیچه‌ها و اعصاب کمتر شود و بهبودی حاصل شود. باید توجه داشت که این زنان حدود سه سال قبل در مطالعات مشابهی شرکت داشتند. به این ترتیب برای این مطالعات آماده‌تر بودند.

نتایج این آزمایشات نشان داد که با انجام ورزش‌های مناسب می‌توان از سرعت روند پوکی استخوان و تغییرات هورمونی با افزایش سن ، کاست. با این حال مشکل است که از افرادی که به انجام فعالیت فیزیکی عادت ندارند، ‌بخواهیم ورزش را با سرعت انجام دهند، اما پس از یک سال ورزش از درد آنها کاسته خواهد شد.

ورزش‌های عضلانی بر روی دستگاه باعث می‌شود از اثرات پیری، پس از دوران یائسگی جلوگیری شود و وضعیت بدن بهتر شود./